Terra İlaç
Hipertansiyon
Hipertansiyon yüksek tansiyonu tanımlamak için kullanılır. Damarlar içindeki kanın basıncının yüksek olmasıdır. Kan basıncı ölçümleri mmHg olarak ölçülür ve genellikle iki değer vardır. Örneğin; 120/80 mmHg. Bu rakamlardan biri veya her ikisi çok yüksek olabilir. Bu iki değer sistolik (büyük) tansiyon ve diyastolik (küçük) tansiyon olarak adlandırılan parametrelerdir. 12/8 olarak da okunabilir. Sistolik basıncın (120–140 mm Hg) ve diastolik basıncın (80 – 90 mm Hg) olması yüksek/normal veya hipertansiyon öncesi durum (pre-hipertansiyon) olarak kabul edilir. Bu kişiler tansiyonlarını düzenli olarak kontrol ettirmelidirler. Çünkü kan basıncının daha da yükselmesi olasıdır.
Tansiyonun 140/90 mm Hg veya üzerinde olması ise hipertansiyon olarak adlandırılır ve hipertansiyon tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Diyabetlilerde yüksek tansiyon sınırı daha aşağıdadır: 130/80 mm Hg.
Hipertansiyonun nedenleri:
Kan basıncını etkileyen faktörler çok sayıdadır:
• Vücutta bulunan su ve tuz miktarı
• Böbrek, sinir sistemi, kan damarlarının durumu
• Vücut hormonlarının farklı seviyeleri
Yaşlanma ile birlikte kan basıncı artabilir. Bunun nedeni kan damarlarının sertleşmesindendir. Bu durumda kan basıncı artar. Yüksek kan basıncı inme, kalp krizi, kalp yetmezliği, böbrek hastalığı ve erken ölüm riskini artırır.
Eğer aşağıdaki durumlar mevcut ise artmış kan basıncı riski daha yüksektir.
• Obezite,
• Sık olarak stresli ya da endişeli olma durumu,
• Diyet ile çok fazla tuz alınması,
• Ailevi yüksek kan basıncı hikayesi olması,
• Diyabet,
• Sigara içme.
Çoğu zaman hipertansiyonun nedeni bilinmez. Bu duruma esansiyel hipertansiyon denir. Yüksek tansiyon başka bir sağlık sorunu veya ilaca bağlı olabilir, bu duruma ise sekonder hipertansiyon denir. Sekonder hipertansiyon aşağıdaki nedenlere bağlı olabilir:
• Alkol bağımlılığı,
• Ateroskleroz,
• Periarteritis nodosa gibi otoimmün hastalıklar
• Kronik böbrek hastalığı
• Aort koarktasyonu
• Kokain kullanımı
• Diyabet (eğer böbrek hasarına neden olur ise)
• Adrenal tümörler ( feokromositoma, aldosteronizm), tiroid hastalıkları, ve Cushing syndrome gibi endokrin hastalıklar.
• İlaçlar
o Iştah önleyici,
o Doğum kontrol hapları,
o Soğuk algınlığı ilaçları,
o Kortikosteroidler,
o Migren ilaçları,
• Böbrek arteri stenozu
Belirtileri
Çoğu zaman hiçbir belirti görülmez. Ortaya çıkabilen belirtiler:
• Şaşkınlık,
• Kulakta uğultu veya gürültü,
• Yorgunluk
• Baş ağrısı
• Düzensiz kalp atışı
• Burun kanaması
• Görme bozukluğu
Eğer şiddetli baş ağrısı veya yukarıdaki belirtilerden herhangi biri var ise hemen doktora başvurulmalıdır. Bunlar bir komplikasyon belirtisi veya malign hipertansiyon adı verilen tehlikeli derecede yüksek kan basıncı belirtisi vardır.
Tanı ve Testler
Fiziksel muayene yapılır ve kan basıncı kontrol edilir. Ölçüm yüksek ise yüksek kan basıncından şüphelenilebilir. Tanının doğrulanması için ölçümlerin zaman içinde tekrarlanmasını gerekir.
Diğer testler idrarda kan veya kalp yetmezliği aramak için yapılabilir. Kalp, böbrekler, gözlerde ve diğer organlarda komplikasyon belirtilerine bakılır.
Bu testler şunlar olabilir:
• Ekokardiyografi
• Elektrokardiyogram
• İdrar tahlili
• Böbreklerin ultrasonu
Tedavi
Tedavinin amacı; kan basıncı azaltmak ve böylece komplikasyon riskini düşürmektir. Hasta için bir kan basıncı hedefi koyulmalıdır. Yüksek tansiyon tedavisinde kullanılabilecek pek çok farklı ilaçlar şunlardır:
• Alfa blokerler
• Anjiyotensin-enzim (ACE) inhibitörleri
• Anjiyotensin reseptör blokerleri (ARB)
• Beta blokerler,
• Kalsiyum kanal blokerleri,
• Santral alfa agonistleri,
• Diüretikler,
• Renin inhibitörleri,
• Vazodilatörler
Çoğu zaman, tek bir ilaç kan basıncı kontrolü için yeterli olmayabilir ve iki veya daha fazla ilaç almak gerekebilir. Prehipertansiyon varsa kan basınıcını düşürebilmek için yaşam biçimi değişiklikleri önerilir. İlaç alımının yanısıra kan basıncı kontrolü için yapılabilecek eylemler şunlardır:
• Sağlıklı beslenme; potasyum ve lif içeren besinler alınmasına dikkat edilmeli ve bol miktarda su içilmelidir,
• Düzenli olarak egzersiz yapılması,
• Eğer sigara içiliyorsa bırakılması,
• Alkol alımının kısıtlanması,
• Sodyum (tuz) miktarının kısıtlanması,
• Stresin azaltılması,
• Sağlıklı vücut ağırlığının korunması.
Kaynak: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000468.htm
